Hooikoorts is een aandoening die voor heel wat mensen het fleurige lenteseizoen kan verzuren. Het is een allergie die veroorzaakt wordt door een overgevoeligheid voor pollen. Het zorgt onder meer voor een verstopte neus en jeuk in de ogen.
Een terrasje pakken, picknicken of een wandeling in het bos doe je dan eigenlijk liever niet en dat is zonde! Middelen zoals neusspray, antihistaminicum of oogdruppels kunnen dan de klachten verminderen. Ook wordt immunotherapie ingezet tegen hooikoorts.
Toch zijn geen van deze manieren gericht op het aanpakken van de echte oorzaak van hooikoorts. Dat komt omdat de oorzaak bij vele artsen en specialisten onbekend is en pas recentelijk in kaart is gebracht. In dit artikel leg ik uit wat de oorzaak is van hooikoorts en geef ik 6 tips waarmee hooikoorts kan worden behandeld en genezen!
Wat is hooikoorts?
Hooikoorts (pollinosis) is meestal een seizoensgebonden aandoening, in tegenstelling tot allergische aandoeningen die het hele jaar door aanhouden, zoals een allergie voor huisstofmijt.
Wist je dat bijna één op de vier Nederlanders last heeft van hooikoorts en dit aantal nog altijd groeit?
Hooikoorts wordt gekenmerkt door een allergische reactie voor stuifmeel (pollen) uit planten, grassen of boomsoorten. Het is dus een echte allergie.
Wanneer de pollen door de lucht dwarrelen, kunnen deze het lichaam binnenkomen d.m.v. het KNO-gebied. Dit geeft bij sommige mensen een allergische reactie (immuunreactie).
Deze allergische reactie wordt in gang gezet door het adaptieve immuunsysteem. Via het neus- en/of oogslijmvlies wordt histamine afgescheiden ter bestrijding van de allergenen (stofjes die de allergie veroorzaken). Bij hooikoorts-patiënten is de anti-oxidant status verlaagd en het immuunsysteem overactief.
Symptomen van hooikoorts
Hooikoorts gaat meestal niet alleen maar gepaard met een loopneus of niesbuien. Dit zijn alle hooikoorts symptomen zijn op een rij:
- Loopneus
- Tranende ogen
- Niesbuien
- Verstopte neus
- Hoofdpijn
- Benauwdheid
- Jeuk
- Minder energie
- Niet fit
- Depressieve gevoelens
Medicijnen en middelen tegen hooikoorts
Reguliere medicijnen tegen hooikoorts zijn er in alle soorten en maten. Over het algemeen zijn er drie categorieën waarin deze medicijnen voor hooikoorts zijn in te delen.
- Antihistaminica
Kunnen slaperigheid, droge mond, wazig zicht, constipatie en andere nevenwerkingen veroorzaken. - Corticosteroïden
Kunnen bij langdurig gebruik onder andere een inactief immuunsysteem veroorzaken. - Decongestiva
Kunnen de bloeddruk verhogen.
Deze medicijnen hebben helaas ongewenste bijwerkingen.
Bovendien doet hooikoortsmedicatie niets anders dan de reactie op die binnenkomende pollen(deeltjes) blokkeren. Hooikoorts medicatie pakt de onderliggende oorzaak niet aan. Het houdt de allergie in stand en onderdrukt alleen de symptomen. Je blijft dus afhankelijk van deze medicatie.
Gelukkig kan het ook anders! Daarvoor is het belangrijk te weten hoe hooikoorts ontstaat.
Hoe ontstaat hooikoorts?
Hooikoorts begint met een afweersysteem wat niet meer in tact is. Het afweersysteem is de eerste lijn van het immuunsysteem en bestaat uit de lichaamsbarrières.
Deze barrières zijn je neus, mond, ogen, oren, huid, genitaal gebied, longen en darmen. Eigenlijk overal waar slijmvlies aan te pas komt. Je darmen nemen hierin de leiding, want zij hebben een totale oppervlakte van 4000 – 6000 m2. Dat is net zo groot als een aantal voetbalvelden bij elkaar.
Als de lichaamsbarrières de pollen niet buiten het lichaam hebben kunnen houden, komen de pollen logischerwijs het lichaam binnen. Gebeurt dit te vaak, dan gaat het adaptieve immuunsysteem hierop reageren. Een immuunreactie is het gevolg en een allergie is ontstaan.
Hoe hooikoorts behandelen en omkeren
De lichaamsbarrières weer in tact maken is dus de oplossing. Hierbij is de darm het belangrijkste aandachtspunt. Er wordt namelijk gezien dat als de darm weer optimaal gezond is, de andere lichaamsbarrières tot rust komen.
Om dat te bewerkstelligen zal een combinatie van interventies moeten plaatsvinden. Er zijn namelijk meerdere factoren van invloed op de gezondheid van de darm.
1. Chronische stress verminderen
Stress is voor het lichaam hetzelfde als gevaar. Bij gevaar activeert het lichaam de fight/flight modus en wordt extra energie vrijgemaakt voor de spieren. De darm is op zo’n moment geen prioriteit en dus kan het lichaam hier best wat energie van “lenen”. De functionaliteit van de darm wordt op die manier even minder. Dit is normaliter geen probleem.
Alleen ervaart de huidige mens in de westerse maatschappij nog nauwelijks gevaar, maar wel stress. Ook al is die stress niet zoveel wanneer je dit vergelijkt met de mate van stress bij echt gevaar, het is wel te vaak en te lang aanwezig. Chronische stress dus. Hierdoor wordt ook de functionaliteit van de darm minder en kunnen vervolgens klachten ontstaan.
Daarom is het verlagen van chronische stress een belangrijk onderdeel van de behandeling bij hooikoorts.
2. Anti-nutriënten beperken
Anti-nutriënten zijn stoffen die de planten beschermen tegen micro-organismen. Daarom worden anti-nutriënten ook gezien als toxische stoffen die schade kunnen aanrichten in het lichaam.
Heb je gezonde darmen, dan is het eten van af en toe voedingsmiddelen die veel anti-nutriënten bevatten helemaal geen probleem. Maar gebeurt dit te vaak en te veel, dan kan je darmweefsel verzwakken.
Zeker als je al darmproblemen hebt, is het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan anti-nutriënten olie op het vuur. Anti-nutriënten vind je in voedingsmiddelen zoals brood, pasta, zuivel en peulvruchten. Daarom is het dan ook belangrijk om deze voedingsmiddelen sterk te beperken bij hooikoorts.
3. Epitheelcellen darm versterken
De epitheelcellen in de darm zijn gemaakt uit het aminozuur L-glutamine. Bij een tekort aan L-glutamine kunnen de epitheelcellen van de darm hun kracht verliezen. Dit verhoogt de permeabiliteit van de darm, waardoor sneller lichaamsvreemde stoffen het lichaam binnen kunnen komen. Pollen dus ook!
Dan kan je oplossen door suppletie in de vorm van L-glutamine te gebruiken, maar alleen als er ook voldoende eiwitten worden gegeten.
L-glutamine is namelijk niet alleen populair in de darm, maar ook in veel andere plekken in het lichaam. Dit komt omdat het lichaam L-glutamine kan omzetten in alle andere aminozuren. Bij een aminozuren (eiwit) tekort, ontstaat dus ook snel een L-glutamine tekort.
Het dagelijks suppleren van L-glutamine heeft dus alleen zin als het voedingspatroon voor minimaal 30% uit eiwitten bestaat.
4. Tight-junctions versterken
De epitheelcellen van de darm blijven dicht tegen elkaar aanliggen door middel van tight-junctions. Dit zijn als het ware kabelbinders. De tight-junctions bepalen de mate van de doorlaatbaarheid van de darmen.
Bindweefselstructuren, zoals deze tight-junctions, hebben een hoge behoefte aan zwavel. Het is dus belangrijk om zwavelhoudende voedingsmiddelen te eten voor sterke tight-junctions. Knoflook, uien en prei zijn hiervoor erg geschikt.
5. Immuunsysteem tot rust brengen
Wanneer er toch pollen door de lichaamsbarrières binnenkomen, wordt het immuunsysteem actief. Hoe actiever het immuunsysteem is, hoe heftiger de klachten van hooikoorts.
Daarom is het verstandig om het immuunsysteem tot rust te brengen. Hierbij is het belangrijk om minder voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan omega 6 vetzuren en meer voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan omega 3 vetzuren. Ook is het verstandig om voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan vitamine C en E, omdat hiermee verlaging optreed van het histaminegehalte.
6. Darmflora optimaliseren
De darmflora produceert allerlei stoffen, zoals B-vitaminen, K-vitaminen en korte-keten vetzuren. Ook produceert de darmflora immunoglobulinen zoals IgA. Laat nou juist IgA een belangrijk stofje zijn voor alle lichaamsbarrières.
IgA is onderdeel van het verworven immuunsysteem en zorgt ervoor dat lichaamsvreemde stoffen onschadelijk worden gemaakt. Hoe meer IgA je hebt, hoe moeilijker lichaamsvreemde stoffen je lichaamsbarrières kunnen passeren.
Je houdt je darmflora gezond door het eten voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels en goede bacteriën. Mede daarom staan groente en fruit aan de basis van een goede gezondheid. Supplementen als prebiotica en probiotica kunnen hiervoor ook ingezet worden.
