Als je op zoek bent naar welk zink supplement goed wordt opgenomen, kom je er al snel achter dat er allerlei soorten en vormen van zink bestaan.
Het kiezen van de juiste soort is belangrijk, want dit bepaalt voor een groot deel de opneembaarheid en of het lichaam dit effectief kan gebruiken. Ook zijn de effecten op je lichaam per soort zink verschillend.
Daarom zal ik in dit artikel uitleggen welke soorten en vormen van zink wel en niet goed opneembaar zijn en waar je het beste op kan letten bij het kopen van zink.
Inhoud van dit artikel
Waarom zink een super essentieel spoorelement is
Zink staat op de tweede plaats als het gaat om het meest voorkomende sporenmineraal in je lichaam (1).
Zink wordt in het lichaam gebruikt voor meer dan 1000 enzymen. En de werking van die enzymen zijn ontzettend belangrijk. Enzymen zijn namelijk kleine eiwitten die chemische reacties in het lichaam tot stand brengen. Kortom, ze zorgen ervoor dat hormonen en neurotransmitters worden geproduceerd, maar ook dat je maaltijd kan worden verteerd.
Daarbij is het een onmisbare stof voor het immuunsysteem (2, 3, 4), de groei en ontwikkeling van weefsel, smaak en geur, bloedstolling en de functie van het schildklierhormoon.
Wat zink zo essentieel maakt, is dat het lichaam zelf geen zink kan opslaan of zelf kan produceren. Je bent dus volledig afhankelijk van wat je in je mond stopt. Het is dus geen slecht idee om eens te letten op je inname van zink.
Welke voeding bevat veel zink?
Zink komt voor in veel verschillende voedingsmiddelen. Het zit onder andere in vlees, kaas, graanproducten en noten. Ook hennepzaad, pompoenpitten, lijnzaad en cacao zijn goede bronnen van zink.
Waar je de meeste zink uit kunt halen zijn schaal- en schelpdieren zoals garnalen, mosselen en oesters. Dat komt met name vanwege een betere opname van zink uit dierlijk voedsel. Graan en peulvruchten bevatten fytaten en kunnen daarmee de zinkopneembaarheid verlagen. En dat is dan ook waarom een tekort aan zink snel op de loer kan liggen wanneer je nauwelijks schaal- en schelpdieren eet.
Nederlands eten nou eenmaal weinig schaal- en schelpdieren, maar wel veel voedingsmiddelen met fytaten. Een supplement kan daarom uitkomst bieden.
Hoeveel zink per dag is aanbevolen?
De dagelijks aanbevolen hoeveelheid zink in Nederland bedraagt 9 mg voor volwassenen mannen en 7 mg voor volwassen vrouwen.
Toch kan de werkelijke zinkbehoefte variëren. Dit is afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht, zwangerschap, chronische aandoeningen, beroep, sport, voedingsgewoonten, leefwijze en medicijnen.
Al die factoren hebben namelijk invloed op de:
- Absorptie van zink wat verlaagd kan zijn bij spijsverteringsproblemen
- Zinkuitscheiding wat verhoogd kan zijn bij nierziekten, hartfalen of alcoholisme, veel zweten of overmatig ejaculeren
- Zinkbehoefte wat verhoogd kan zijn bij vegetarisme/veganisme, zwangerschap, diabetes, roken of chronische stress
Ook kan zink worden ingezet als therapie bij virusinfecties (influenza of corona). Hierbij kun je denken aan 50 mg zink (elementair) per dag. Het wordt wel sterk aangeraden om dit soort doseringen alleen te gebruiken onder begeleiding.
Welke zink is het beste opneembaar?
Wie opzoek gaat naar een zink supplement, wordt al snel overdonderd door verschillende soorten en vormen van dit populaire spoorelement.
De verschillende benamingen zeggen iets over de stof waarmee zink gecombineerd is. Een pure vorm van zink is namelijk niet door het menselijk lichaam opneembaar.
Zink moet worden gebonden met een andere stof om goed opgenomen te kunnen worden. Idealiter kies je voor een organische zinkverbinding, in plaats van een anorganische.
Anorganische zinksupplementen zijn supplementen waarbij een niet-natuurlijke verbinding is gemaakt. Bij inname ontstaat een competitie in het lichaam. Hierdoor wordt de opname van zink belemmerd.
Organisch zinksupplementen zijn gebonden aan een aminozuur (bouwsteen van eiwitten) of citroenzuur. Dit zijn verbindingen die van nature in ons lichaam voorkomen. Ook wordt de competitie op deze manier vermeden. Dit verhoogt de biologische beschikbaarheid.
Biologische beschikbaarheid betekent in feite de hoeveelheid van een stof die kan worden opgenomen door het lichaam. Dus als een supplement een hoge biologische beschikbaarheid heeft, wordt het goed geabsorbeerd in het spijsverteringskanaal.
Organisch zinksupplementen zijn dus een verstandige keuze, maar ook deze vorm van zink kent meerdere varianten. Dit heeft ook weer invloed op de biologische beschikbaarheid en het effect ervan.
Welke soorten en vormen van zink zijn er allemaal?
Wanneer je op de verpakkingen van zinksupplementen de ingrediëntenlijst doorspit, dan kun je onder meer de volgende benamingen tegenkomen:
Anorganische zinkverbindingen
- Zinkoxide
- Zinkcarbonaat
- Zinksulfaat
Organische zinkverbindingen
- Zinkmethionine
- Zinkbisglycinaat
- Zinkhistidine
- Zinksulfaat
- Zinkgluconaat
- Zinkcitraat
- Zinkorotaat
- Zinkpicolinaat
Ik zal hieronder de meest gebruikte en opvallende vormen van zink apart bespreken.
Zinkoxide
Veel goedkope supplementen bevatten zinkoxide (of zinksulfaat). Dit is een groot anorganisch molecuul, dat door het lichaam niet goed kan worden opgenomen via de spijsvertering.
Deze vorm van zink wordt wel soms door artsen voorgeschreven als middel tegen jeuk. Niet om oraal te gebruiken, maar om te gebruiken voor op de huid zoals zinkzalf.
Zinkgluconaat
Zinkgluconaat is een verbinding van zink met een gluconaatmolecuul. Over het algemeen wordt gedacht dat deze verbinding iets beter is dan anorganische zinkverbindingen, zoals zinksulfaat, in termen van biologische beschikbaarheid.
Niettemin is het effect van zinkgluconaat volgens sommige experts nog steeds zwak en kan beter worden gekozen voor een ander organische zinkverbinding.
Zinksulfaat
Door zink of zinkoxide in verdund zwavelzuur op te lossen, verkrijgt men zinksulfaat. Van zinksulfaat is onderzoek dat aantoont dat het kan helpen bij het verminderen van ernstige acné (5).
Zinkmethionine
Een zeer goede vorm om zink mee aan te vullen is zinkmethionine. In zinkmethionine is zink gekoppeld aan het aminozuur methionine.
Methionine is een aminozuur dat het lichaam erg makkelijk kan opnemen. Als zink gebonden zit aan methionine, kan het dus ook erg makkelijk mee worden opgenomen in het lichaam (6).
Bovendien bindt zink in de vorm van zinkmethionine niet aan die delen in de voeding die de opname van zink kunnen hinderen, zoals fytaten in graanproducten of oxaalzuur in spinazie. Dat is uniek ten opzichte van andere vormen van zink en daarom wordt zinkmethionine dan ook als superieur zink supplement gezien.
Een hoogwaardig zinkmethionine supplement is te koop bij Bonusan (10% korting vind je hier).
Zinkpicolinaat
Zinkpicolonaat is een verbinding van zink met picolinaat. Picolinaat is een organisch zuur dat de celmembraan kan passeren. Daarom is het zeer effectief voor een verbeterde opname en het transport van zink (7).
Zinkbisglycinaat
Zinkbisglycinaat is een verbinding van zink met het aminozuur glycine. Het wordt beschouwd als één van de soorten zink met de hoogste biologische beschikbaarheid.
Dit betekent dat het goed door het lichaam wordt opgenomen, omdat het uit veel verschillende delen van het lichaam kan worden opgenomen. Verder is zinkbisglycinaat erg populair bij fabrikanten vanwege zijn hoge verdraagzaamheid.
Zinkhistidine
Zinkhistidine is een verbinding van zink met het aminozuur histidine. Deze vorm van zink heeft ook een zeer hoge biologische beschikbaarheid, omdat het lichaamseigen histidine als een natuurlijke transporteur van zink dient.
Zinkhistidine is de natuurlijke vorm van zink in ons lichaam. Bovendien kan zinkhistidine gemakkelijk bij de maaltijd worden ingenomen, zonder dat het absorptiestoornissen uitlokt.
Waar op te letten bij het kopen van zink?
KoopTip #1: Hoeveel zink per capsule?
Bekijk altijd hoeveel milligram (mg) zink er per capsule in zit, zodat je kan uitrekenen hoeveel capsules je hiervan per dag kan gebruiken. Zo kan je ook inschatten hoe snel de capsules op zijn en of de prijs niet te hoog is in vergelijking met andere soorten.
KoopTip #2: Welke soort(en) zink?
Natuurlijk is het ook belangrijk om af te lezen welke zinkverbinding de capsules bevatten, maar soms is dit niet vermeld. Er staat dan op de ingrediëntenlijst gewoon ‘zink’. Mocht je dit tegenkomen, dan is de kans natuurlijk erg groot dat er een slecht opneembare variant in verwerkt zit.
Het is ook mogelijk dat er meerdere soorten zink op het supplement staan vermeld. Bijvoorbeeld ‘zinkoxide’ en ‘zinkcitraat’. Zo lang er niet op vermeld staat wat de verhouding hiervan is, zou er zomaar eens 99% van het slecht opneembare zinkoxide in kunnen zitten. Dat kan verklaren waarom een ander supplement met zinkcitraat een stuk duurder is.
KoopTip #3: Welke hulpstoffen bevat het supplement?
Als laatste is het nuttig om te weten welke hulpstoffen (cofactoren) er in het supplement verwerkt zijn. Voor een supplement zoals zink, zijn er eigenlijk geen hulpstoffen nodig, in tegenstelling tot sommige andere spoorelementen en mineralen.
Toch zitten er in zinksupplementen stoffen zoals vulstoffen, antiklontermiddelen, stabilisatoren, glansmiddelen en kleurstoffen. Hoe minder van deze stoffen aanwezig zijn, hoe beter.
Merken die hoogwaardige zinksupplementen verkopen zijn Bonusan en Vitakruid. Deze merken gebruik ik ook met succes in mijn praktijk als onderdeel van een behandeling.
Als orthomoleculair therapeut kan ik deze supplementen met korting verkopen. Mocht je hier interesse in hebben, dan kun je op deze pagina kijken of mij een bericht sturen via het contactformulier.
6 Comments
Ik heb eens te horen gekregen dat de zink koper verhouding in balans moet zijn. Te veel zink leidt tot een tekort aan koper en vice versa. Ik vind het daarom moeilijk te bepalen zink als suppletie in te nemen wat dat doet met het koper… Is het verstandig een combinatie in te nemen? Want hoe bepaal je hoe hoog je zinktekort is en hoe lang je het moet gebruiken zonder een dis balance in je koper te brengen
Dat klopt. Bij een chronische inname van 50 mg per zink dag of meer, is het verstandig extra koper in te nemen om een koperdeficiëntie te voorkomen.
Bestaat er ook vloeibare zink?Als je dat weet hoor ik het graag, dit ivm Ivm malabsorbtie
Dat bestaat. Lamberts is een merk die vloeibare zink verkoopt..
Beste Laurens,
Ik kwam jouw site en uitleg over zink tegen tijdens mijn zoektocht naar wel/niet geschikte ontzuring-druppels oftewel Basische Druppels voor in het drinkwater i.v.m. mijn sterk verzuurd lichaam.
Er bestaat een vloeibaar product met de Ingrediënten: water, zuurteregelaars (kaliumhydroxide, natriumhydroxide), zinkgluconaat) wat ter ondersteuning van een gezond zuur-base evenwicht zou bijdragen.
Mijn voorkeur gaat altijd uit naar vloeibare supplementen i.p.v. tabletten of capsules omdat deze uitsluitend negatieve/schadelijke hulp- en vulstoffen bevatten! Jammer dat hier nog steeds niets aan gedaan wordt! Titaniumdioxide bvb! In iedere witte tablet steekt dit kankerverwekkende middel nog en dat terwijl de stof in voedingsmiddelen sinds januari 2022 EINDELIJK werd verboden! Ongelofelijk dat het wel nog in medicijnen mag zitten die men ja ook inneemt! Maar ik dwaal af nu…:-)….
Mijn vraag was eigenlijk wat je van de boven genoemde samenstelling van de basische druppels vindt?
Ik zie jouw reactie graag verschijnen en bedankt alvast,
Isa
Welke zink goed voor diabetes