Heb je last van hooikoorts, eczeem, maag-en darmklachten, opvliegers, astma, slapeloosheid of migraine? Histamine intolerantie zou wel eens de oorzaak kunnen zijn.
In dit artikel leg ik uit wat histamine is, welke oorzaken histamine intolerantie in de hand helpen en wat je eraan kunt doen.
Inhoud van dit artikel
Wat is histamine?
Histamine is een onmisbare stof voor onze gezondheid. Het lichaam kan het zelf aanmaken, maar het kan ook uit sommige voedingsmiddelen worden gehaald.
Histamine speelt onder andere een rol bij de maagzuurproductie en het slapen. Verder functioneert histamine als neurotransmitter, wat invloed heeft op de waakzaamheid en alertheid.
Histamine is ook een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. Het bevindt zich namelijk onder andere in de mestcellen. Deze cellen helpen bij de bescherming van indringers van buitenaf. Daarom zitten deze mestcellen in onze slijmvliezen. Hierbij moet je denken aan de huid, darmen, longen, mond, keel, ogen en neus.
Histamine komt vrij uit de mestcellen bij een immuunreactie. Het zorgt ervoor dat immuuncellen vanuit het bloed makkelijker naar de lokale ontsteking toe kunnen komen. Dit doet histamine door de bloedvatdoorlaatbaarheid te vergroten. Dit heeft tot gevolg dat de bloeddruk wordt verlaagd.
Als de ontsteking weer is opgelost, is het de bedoeling dat histamine wordt afgebroken en het immuunsysteem weer tot rust komt. Helaas lukt dit niet altijd, waardoor histamine intolerantie en allergische klachten kunnen ontstaan.
Wat is een histamine intolerantie?
Klachten van teveel histamine ontstaan nadat de hoeveelheid histamine de tolerantiedrempel heeft overschreden. De hoogte van deze drempel is bij iedereen verschillend.
Het is net als een emmer die overloopt, alleen de grootte van deze emmer is bij ieder mens anders.
Als de emmer eenmaal is overgelopen en er dus een overschot aan histamine aanwezig is in het lichaam, spreekt men van histamine intolerantie. In deze situatie kan het lichaam de hoeveelheid histamine niet meer goed verwerken en afbreken.
Is het een histamine intolerantie of histamine overbelasting?
Histamine intolerantie is een term waarmee wordt aangeduid dat er een teveel aan histamine in het lichaam aanwezig is. Echter, de term histamine intolerantie klopt hierbij eigenlijk niet.
Het lichaam kan namelijk niet intolerant worden voor histamine, aangezien histamine de belangrijkste neurotransmitter is in het brein.
Als men het heeft over een histamine probleem heeft, wordt dus vaak ten onrechte de term “histamine intolerantie” gebruikt. Hier wordt dan eigenlijk “histamine overbelasting” bedoeld.
Toch houd ik in dit artikel de term “histamine intolerantie” aan, omdat dit zo wordt genoemd in de volksmond.
Symptomen van histamine intolerantie
Symptomen van histamine intolerantie kunnen variëren. Dit is afhankelijk van de persoon, de hoeveelheid histamine die zich heeft opgehoopt en in welk gebied in het lichaam dit zich afspeelt.
De volgende zijn enkele van de meest voorkomende tekenen en symptomen van histamine intolerantie (1):
- Jeuk, roodheid, netelroos
- Zwelling van de lippen, tong of huid (voedselallergie)
- Niezen en verstopte neus (hooikoorts)
- Longproblemen (astma)
- Lage bloeddruk en duizeligheid
- Hartritmestoornissen
- Diarree
- Hoofdpijn en migraine
- Slaapstoornissen
- Menstruele onregelmatigheid
- Chronische vermoeidheid
- Teveel maagzuur
- Hoge stressgevoeligheid, angst en depressie
3 belangrijke oorzaken van histamine intolerantie
#1: Te hoge histamine productie
Bij een te actief immuunsysteem, is de kans op een overschot aan histamine een stuk groter. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een aandoening als mastocytose.
Maar ook wanneer de slijmvliezen van het lichaam niet in optimale conditie zijn, wordt het immuunsysteem vaker actief en ontstaat er eerder een overschot aan histamine (2, 3).
# 2: Er wordt te veel histamine ingenomen
Sommige voedingsmiddelen bevatten relatief veel histamine of zorgen ervoor dat er histamine wordt vrijgezet in het lichaam.
Wanneer het histamine-gehalte dan al aan de hoge kant was, is de kans op een overschot aan histamine groter geworden.
Verderop in dit artikel lees je welke voedingsmiddelen het histamine-gehalte verhogen.
#3: Verminderde afbraak van histamine
Histamine wordt normaal gesproken afgebroken door een drietal enzymen. Dit zijn DAO (di-amine-oxydase), MAO (mono-amini-oxydase) en NMT (N-methyl-transferase) (1).
Er is een sterk vermoeden dat de belangrijkste oorzaak van een verminderde afbraak van histamine, vooral te maken heeft met de DAO enzymen (1).
Veel studies hebben aangetoond dat een lagere serum DAO-activiteit aanwezig is bij mensen met symptomen van histamine intolerantie in vergelijking met gezonde mensen (4, 5, 6).
Deze verlaagde DAO-activiteit kan verschillende oorzaken hebben:
- Een genetische verandering kan ervoor hebben gezorgd dat er minder DAO-enzymen kunnen worden aangemaakt.
- Een tekort van zink, koper, vitamine B6 en vitamine C kan zorgen voor een verminderde aanmaak en activatie van het DAO-enzym.
- Bepaalde medicijnen kunnen het DAO-enzym onderdrukken, net zoals koffie en alcohol.
Wat te doen tegen histamine intolerantie?
Het heeft weinig zin om histamine te gaan onderdrukken, zonder dat de oorzaak wordt aangepakt. Het lichaam heeft namelijk niet voor niets een probleem met histamine.
Medicijnen als antihistaminica remmen wel de activering van histamine, maar het lichaam zal dit uiteindelijk compenseren door nog meer histamine te gaan vrijzetten. Daardoor heb je na verloop van tijd, steeds meer antihistaminica nodig om de symptomen van een teveel aan histamine te onderdrukken. En dat is ook precies wat mijn cliënten vertellen in mijn praktijk.
Het is dus van belang om te onderzoeken waarom de hoeveelheid histamine niet kan afbreken. En dat is niet altijd even makkelijk, omdat er nogal wat oorzaken aan ten grondslag kunnen liggen.
In de tussentijd kunnen klachten vaak wel worden verminderd met een zogenaamd anti-histamine dieet. Dit houdt in dat je voor bepaalde tijd zoveel mogelijk voedingsmiddelen vermijdt die histamine bevatten of histamine vrijzetten. Denk hierbij aan:
- Geconserveerde voeding (erg belangrijk!)
- Zuurkool
- Tempeh
- Alcohol (vooral rode wijn)
- Spinazie, pompoen, aubergine, olijven
- Bepaalde kaassoorten zoals oude kaas, Parmezaanse kaas en (blauw)schimmelkazen
- Varkensvlees
- Gistextract (of mononatriumglutamaat, E621, MSG)
- Aardbeien
- Citrusfruit
- Gedroogd fruit
- Chocolade
- Tomaten
- Gerookte en gepekelde voeding
- Bepaalde kruiden zoals kaneel en chili
Hou er wel rekening mee dat een anti-histamine dieet ervoor kan zorgen dat je voedingspatroon te eenzijdig wordt. Volg een dieet als deze daarom niet te lang.
Histamine is ook nog op andere natuurlijke manieren te remmen. Namelijk door het drinken van voldoende water, het opzoeken van rust, periodiek vasten en het innemen van bepaalde supplementen die de aanmaak van het DAO-enzym stimuleren.
Nog steeds klachten?
Denk je dat je last heb van een histamine intolerantie? Of volg je al een tijd het anti-histamine dieet, maar merk je dat dit onvoldoende helpt?
Als orthomoleculair therapeut kan ik aan je uitleggen hoe belangrijke processen in je lijf werken en hoe je jouw immuunsysteem, spijsvertering en hormonen weer in balans kunt krijgen.
Ik breng zo goed mogelijk jouw oorzaak (of oorzaken) van je klachten in kaart. Ik bied je ook de mogelijk om gebruik te maken van bloedonderzoek. Op basis van deze informatie en jouw leefsituatie, maak ik een persoonlijk behandelplan.
Deze knop brengt je bij het formulier, waarmee je direct een consult kunt aanvragen.
1 Comment
Dag,
Histamine intolerantie bestaat wel, maar speelt, denk ik, een bijrol in het hele darmverhaal.
Zorg je goed voor jouw darm, dan merk je niets van histamine intolerantie, ook niet bij bv rode wijn drinken. Met bv het plant paradox dieet ben je in 2 weken van jouw histamine gevoeligheid af, begin maar met rauwe zoete aardappelen eten, circa 150 g per dag. Wel Olijfolie, geen granen, wel hoge druk koken van bonen erwten.
Zie evt ook:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/eji.201343782