De term ‘orthomoleculair’ is voor veel mensen onbekend, net zoals ‘orthomoleculaire voeding’. Een voedingspatroon als deze wordt gebruikt door orthomoleculair geschoolde gezondheidsprofessionals (zoals orthomoleculair therapeuten/artsen) om mensen te behandelen die lijden aan chronische aandoeningen.
Hoewel een orthomoleculair voedingspatroon een aantal richtlijnen kent die voor elk persoon gelden, bevat deze ook specifieke adviezen die zijn afgestemd op de persoon in kwestie.
Inhoud van dit artikel
Wat betekent orthomoleculair?
Het woord ‘orthos’ komt uit het Grieks en betekent: juist, recht of gezond. ‘Moleculair’ verwijst naar de structuur van de moleculen. Samen betekent deze twee worden ‘juiste moleculen’.
Het is algemeen bekend (en logisch) dat er geen één lichaamscel zonder de juiste hoeveelheid voedingsstoffen kan functioneren. Het gaat voornamelijk om de volgende voedingsstoffen:
- Vitamines (zoals vitamine C en vitamine K2)
- Mineralen (zoals magnesium en zink)
- Sporenelementen (zoals jodium en ijzer)
- Vetzuren (zoals omega 3-vetzuren)
- Aminozuren (zoals tryptofaan en tyrosine)
- Bio-actieve stoffen (zoals kruiden en probiotica)
Al deze stoffen komen van nature voor in voeding. Helaas eten veel mensen te eenzijdig. Hierdoor ligt een (subtiel) tekort van voedingsstoffen op de loer. Ook door chronische stress, topsport, luchtvervuiling en andere factoren kan de voorraad van voedingsstoffen sneller op zijn, waardoor extra aanvulling nodig is.
De orthomoleculaire geneeskunde is de wetenschap die bestudeerd hoe men de optimale hoeveelheid voedingsstoffen binnen kan krijgen, optimaal kan opnemen en optimaal kan gebruiken.
Wat is orthomoleculaire voeding?
Veel chronische verstoringen in het lichaam zijn terug te herleiden naar (subtiele) tekorten van voedingsstoffen. Op basis van de symptomen kan een orthomoleculair therapeut/arts of kPNI therapeut inschatten welke (subtiele) tekorten er mogelijk spelen of voor welke voedingsstoffen er (tijdelijk) een verhoogde behoefte is.
Om de tekorten of verhoogde behoefte weer vlot te kunnen trekken, worden specifieke voedingsstoffen ingezet, waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat deze een positief effect hebben. Als eerst wordt gekeken of deze voedingsstoffen zoveel mogelijk uit het voedingspatroon gehaald kan worden. Hierbij kun je spreken van orthomoleculaire voeding. De basis van orthomoleculaire voeding bestaat uit:
- Groente
- Fruit
- Zeegroente
- Vis
- Schelp- en schaaldieren
- Gevogelte
- Noten
- Zaden
Bij orthomoleculaire voeding is voor bewerkte voeding nauwelijks plek. Zuivel, granen, peulvruchten en vlees van zoogdieren hebben afhankelijk van de persoon in kwestie wel of geen plek in zijn of haar voedingspatroon.
Mocht het niet lukken om met volwaardige orthomoleculaire voeding te voldoen aan voldoende voedingsstoffen, dan kunnen supplementen worden ingezet.
Let op: Een orthomoleculair voedingspatroon is voor elk persoon anders.
Welke tekorten komen vaak voor?
Volgens het voedingscentrum komen tekorten van vitaminen en mineralen bijna niet voor, maar daar is de orthomoleculaire geneeskunde het niet mee eens.
Het klopt dat zware tekorten inderdaad nauwelijks nog voorkomen, maar subtiele tekorten komen wel degelijk heel vaak voor.
Dit geldt met name voor:
- Vitamine D3
Deze vitamine (die eigenlijk werkt als een hormoon) maakt vooral onze huid aan door middel van voldoende zonlicht. Aangezien veel mensen te weinig buiten komen en de zon in de herfst- en wintermaanden te zwak is, ligt de kans op een vitamine D3 tekort snel op de loer. Vitamine D3 kan je ook via voeding binnen krijgen, maar dat is onvoldoende voor een gezonde vitamine D3 spiegel. - Vitamine K2
Deze vitamine vind je in dierlijk voedsel. Ben je vegetarisch, dan kan een vitamine K2 tekort makkelijker ontstaan. Ook bij spijsverteringsproblemen, wordt de opname van vitamine K2 behoorlijk belemmerd. - Vitamine B12
Ook voor vitamine B12 geldt dat dit vooral te vinden is in dierlijk voedsel en vegetarisch (en vooral veganisten) dus sneller een tekort ontwikkelen. Het is daarom ook niet voor niets dat het voedingscentrum adviseert om B12 bij te slikken, wanneer je een vegetarisch/veganistisch dieet volgt. - Magnesium
Dit mineraal staat bekend als anti-stress stof. Toch hebben veel mensen net iets teveel chronische stress. Bij chronische stress wordt magnesium sneller verbruikt, waardoor de behoefte hoger is. Ook is dit mineraal vooral te vinden in groente bladgroente. Helaas eten de meeste Nederlanders veel te weinig groente en is dus ook de kans op een magnesium tekort groot. - Jodium
Jodium vind je van origine vooral in schelp- en schaaldieren, maar dat eten de meeste Nederlanders niet vaak genoeg. Ook is grond steeds armer geworden aan jodium, waardoor ook de hoeveelheid jodium in planten is afgenomen. Daarom heeft de Gezondheidsraad tientallen jaren geleden geadviseerd om jodium toe te voegen aan bakkerszout, zodat men toch voldoende jodium binnen krijgt via het eten van brood. Maar tegenwoordig eten steeds minder mensen brood en als je dit niet compenseert met voldoende schelp- en schaaldieren, loop je de kans op een tekort aan jodium. - Zink
Nederlanders eten veel voedingsmiddelen met fytaten, want deze stof vindt men vooral in granen en peulvruchten. Fytaten remmen de opname van zink. Daarbij zit ook zink, net zoals jodium, met name in schelp- en schaaldieren en dat eten de meeste Nederlanders niet vaak genoeg. - Selenium
Dit mineraal staat bekend vanwege zijn anti-oxidatieve werking. Oftewel, het neutraliseert vrije radicalen. Selenium een bouwstof van glutathion, een hele sterke lichaamseigen anti-oxidant. Aangezien we in de moderne wereld steeds vaker te maken hebben met allerlei toxines, zoals luchtvervuiling en bestrijdingsmiddelen, is een inname van voldoende selenium geen overbodige luxe. - Omega 3 vetzuren
Omega 3 vetzuren zijn ontstekingsremmend, in tegenstelling tot de omega 6 vetzuren die veelal ontstekingsbevorderend zijn. Helaas krijgen we gemiddeld veel te veel omega 6 vetzuren binnen en te weinig omega 3 vetzuren. Omega 3 vetzuren vind je vooral in zeevoedsel, zoals vis en zeegroente. Omega 6 vetzuren vind je met name in plantaardige oliën, zoals palmolie, zonnebloemolie en sesamolie. Daarom is het voor veel mensen verstandig dit soort oliën te beperken en zeevoedsel in je voedingspatroon te verhogen.
Vitaily heeft een formule ontwikkeld waar al deze stoffen inzitten. Als je de kortingscode “leefpreventief” gebruikt, dan krijg je nog korting ook! Zo maak je de kans op subtiele tekorten een heel stuk kleiner.
Voor wie is orthomoleculaire voeding geschikt?
Een orthomoleculair therapeut/arts stelt een persoonlijk therapieplan op, waarmee (subtiele) tekorten van voedingsstoffen kunnen worden aangepakt. Orthomoleculaire voeding is vaak het belangrijkste deel van dit persoonlijk therapieplan, maar niet het enige.
Een orthomoleculair therapeut/arts kijkt breder dan alleen voeding en suppletie. Er wordt ook advies gegeven over leefstijlfactoren zoals de hoeveelheid inspanning en ontspanning, bioritme, sociaal gedrag en mindset.
Een orthomoleculair behandelplan is succesvol gebleken bij een groot aantal chronische aandoeningen. Zo wordt orthomoleculaire therapie onder andere ingezet voor:
- Metabole aandoeningen (diabetes type 2, overgewicht)
- Hart- en vaatziekten (hoog cholesterol, hoge bloeddruk, aderverkalking)
- Hormonale problemen (slaapproblemen, schildklieraandoeningen, menstruatieproblemen)
- Gewrichtsklachten (artrose, osteoporose)
- Spijsverteringsklachten (diarree, obstipatie, brandend maagzuur)
- Allergieën (hooikoorts)
- Huidproblemen (acné, psoriasis, eczeem)
Orthomoleculaire therapie kan ook preventief worden ingezet, waarbij het doel is om zo lang mogelijk in optimale gezondheid te blijven.
Heb je interesse gekregen in een persoonlijk orthomoleculair therapieplan en ben je benieuwd naar wat een orthomoleculair therapeut voor je kan betekenen?
Maak dan hier een afspraak in mijn praktijk te Utrecht / Vleuten.
