7 tips tegen brandend maagzuur (reflux) + uitleg van de oorzaken

Denk jij ook, zoals de meeste mensen, dat brandend maagzuur of andere maagklachten, te maken heeft met een te veel aan maagzuur? Dan heb ik nieuws voor je.

In bijna alle gevallen is de oorzaak van brandend maagzuur en andere maagklachten een te kort aan maagzuur. De oplossing ligt dan ook in het stimuleren van maagzuur.

In dit artikel leg ik uit waarom een tekort aan maagzuur meestal de boosdoener is voor maagklachten, het belang van voldoende maagzuur en wat te doen tegen brandend maagzuur.

Wat is brandend maagzuur (reflux)?

Brandend maagzuur is een veelvoorkomende klacht, die er op wijst dat er iets niet goed gaat met de spijsvertering in de maag. Wellicht denk jij – net als de meeste mensen – dat brandend maagzuur een teken is van te veel maagzuur. Echter, ontstaat brandend maagzuur in het overgrote deel van de gevallen juist door een tekort aan maagzuur!

Veel mensen grijpen dan naar maagzuurremmers, of krijgen advies van de huisarts om maagzuurremmers te gaan gebruiken. Hoewel deze medicijnen absoluut verlichting kunnen geven, los je het onderliggende probleem niet op. Sterker nog, door langdurig maagzuurremmers te slikken wordt het probleem alleen maar erger, aangezien je maag juist al te weinig maagzuur aanmaakt.

Te weinig maagzuur en toch brandend maagzuur?

Het klinkt niet direct logisch dat je van te weinig maagzuur juist klachten krijgt die voelen als te veel maagzuur. Hoe werkt dat dan?

Na een maaltijd blijft het eten idealiter zo’n 2 tot 3 uur in de maag. Pas als de vertering in de maag voldoende is gelukt en de zuurtegraad is laag genoeg, zal de voedselbrij de maag verlaten.

Als je te weinig maagzuur hebt, duurt de vertering langer, waardoor de voedselbrij de kans krijgt om te gaan gisten en rotten. Het blijft immers langer in de maag dan zou moeten.

Dit alles verhoogt de druk in de maag, met als gevolg dat de bovenste sluitspier van de maag een klein beetje opent en er maagzuur en zure voeding in de slokdarm terug kan stromen. De slokdarm is niet beschermd tegen maagzuur en dat geeft het brandende gevoel.

Soms komt het branderige gevoel vanuit de maag zelf. Dat is een teken dat de maagwand te dun is geworden, waardoor het zuur het weefsel van de maag aantast.

Maagzuurremmers zorgen ervoor dat deze klachten (tijdelijk) verminderen, maar de lediging van de maag wordt daarmee verder vertraagd en de oorzaak wordt niet behandeld.

Waarom is een zure maag zo belangrijk?

De maag heeft in een nuchtere toestand idealiter een pH waarde van onder de 2. Dat is erg zuur. Zeker als je dat vergelijkt met andere dieren, dan blijken wij mensen een ongelofelijke zure maag te hebben. Alleen aasgieren hebben een zuurdere maag.

De verklaring hiervoor kan worden gevonden in het soort dieet. Een aasgier is namelijk een echte vleeseter. En in vlees zitten ontzettend veel ziekteverwekkers in de vorm van bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Maar deze ziekteverwekkers maken nauwelijks kans, wanneer ze een hele zure maag moeten passeren.

Dat wij mensen dus ook een zeer zure maag hebben, is niet alleen een zeer sterke aanwijzing dat wij absoluut geen vegetariër zijn, maar ook dat ons lichaam is gebouwd op het hebben van een zure maag.

Het tegenhouden van allerlei ziekteverwekkers is dan ook een onderschatte functie van de maag. De maag en daarmee maagzuur, is dus een zeer belangrijke barrière en ondersteunt daarmee het immuunsysteem.

Een andere belangrijke functie van de maag is het verteren van eiwitten en vetten. Het zuur, samen met de spijsverteringsenzymen, zorgen ervoor dat eiwitten en vetten goed kunnen worden verteerd.

Ook is een zure maag nodig voor het opnemen van voedingsstoffen. Vooral de opname van calcium, ijzer, foliumzuur (vitamine B11), vitamine B6 en vitamine B12 zijn afhankelijk van een zure maag (1, 2).

Je snapt dus dat het hebben van een zure maag alleen maar voordelen heeft.

Wist je dat uit onderzoek blijkt dat mensen die protonpompremmers (bepaald type maagzuuremmer) gebruiken over het algemeen een pH van 5-7 hebben in de maag (3)? Veel te hoog dus.

Daarom geef ik hieronder 7 tips die je kunnen helpen bij het tegengaan van brandend maagzuur en het optimaliseren van een gezonde maag.

7 tips tegen brandend maagzuur en reflux

1. Eet niet vaker dan 3 keer op een dag

Bij iedere keer dat je iets te eten in je mond stopt, stijgt de pH waarde (zuurtegraad) naar een waarde van rond de 5. En dat is in dit geval helemaal prima.

De maag gaat bij een maaltijd direct aan de slag om weer zo snel mogelijk een pH waarde van onder de 2 te bereiken. Dat duurt in het meest optimale geval ongeveer 20 minuten. Dat is maar goed ook, want zo blijft de kans op het binnenkrijgen van ziekteverwekkers zo klein mogelijk.

Maar je snapt al, dat elk eetmoment daarmee wel een potentiële kans is voor ziekteverwekkers om binnen te komen, aangezien de maag dan minder zuur is.

Daarom is het verstandig om niet vaker dan 3 keer per dag te eten, zodat de pH waarde zo lang mogelijk laag blijft. Bovendien krijgt de maag steeds meer moeite om de juiste zuurtegraad te behouden, als het te vaak voeding te verwerken krijgt.

2. Drink niet tijdens het eten

Veel drinken tijdens of vlak na het eten verdunt het maagzuur, waardoor er een minder zuur milieu ontstaat in de maag en de voedselbrij langer nodig heeft om te maag te verlaten. Beter is het dus is om vanaf een half uur voor de maaltijd tot een uur na de maaltijd niets te drinken.

Vermijd met name ijskoude dranken en dranken met koolzuur (prik).

3. Eet de juiste voedingsstoffen

Voedingsstoffen die nodig zijn voor de aanmaak van maagzuur zijn onder andere vitamine B1, zink en choline. Deze voedingsstoffen gaan echter grotendeels verloren bij het bewerken van levensmiddelen. Gebruik daarom zoveel mogelijk onbewerkte voedingsmiddelen en volwaardige producten.

Goede bronnen van B1 zijn zonnebloempitten, linzen en bonen. De meest beschikbare vorm van zink komt uit vlees, gevogelte, lever, eieren, vis en schelp en schaaldieren. Met name oesters zijn rijke aan zink.

Voor vegetariërs zijn noten, zaden, zilvervliesrijst, haver en zeewier goede bronnen van deze voedingsstoffen.

Choline vind je met name in eieren en lever.

4. Eet meer bitterstoffen

Bitterstoffen zijn ongelofelijk gezond voor allerlei processen in je lijf. Als we kijken naar de maag, dan geven bitterstoffen een prikkel aan de maag om maagzuur aan te maken (4). En maagzuur is weer een prikkel om de beschermde slijmvlieslaag in de maag op te bouwen, zodat de maagwand zoveel mogelijk intact blijft.

Bitterstoffen vind je vooral in kruisbloemigen, zoals bloemkool en broccoli, maar ook knoflook, ui, prei en witlof zijn voedingsmiddelen die bijdragen aan een gezonde maag.

5. Pak chronische stress aan

Wanneer het parasympatische zenuwstelsel actief is (je rust en herstel modus), wordt er acetylcholine geproduceerd. En dat is een signaal voor de maag om maagzuur te produceren.

Maar als je chronische stress hebt, word je sympathische zenuwstelsel geactiveerd en daarmee wordt het parasympatische zenuwstelsel geremd. En dat betekent minder acetylcholine en daarmee een lagere productie van maagzuur.

Daarom is het belangrijk om bij brandend maagzuur en andere maagklachten altijd mee te nemen of chronische stress iets is wat speelt in jouw leven en of je daar iets in kunt veranderen.

6. Beweeg voldoende

Voldoende beweging zorgt ervoor dat alle weefsel in je lichaam voldoende doorbloed worden. Vooral de maag is hier erg gevoelig voor.

Als de maag voldoende doorbloed is, kan het genoeg energie ontvangen om zijn functies goed te kunnen uitoefenen.

Voldoende beweging creëer je vooral door je zittijd zo vaak als kan (liefst na elk uur dat je gezeten hebt) te onderbreken door 2 tot 5 minuten lang oefeningen te doen, zoals push-ups, sit-ups, squats, lunges of te planken.

7. Gebruik betaïne-HCL

Doe je alle bovenstaande tips al, maar hou je last van brandend maagzuur of maagklachten? Dan is het gebruik van betaïne-HCL een wetenschappelijk bewezen methode om je eigen maagzuur productie te herstellen (3) (zie hier de link voor het wetenschappelijk onderzoek). Dit kun je zelfs inzetten wanneer je maagzuurremmers gebruikt.

Betaïne-HCL is een lichaamseigen zoutzuur en draagt daarom bij aan het verhogen van een zuur milieu in de maag. Verschillende klinische onderzoeken onderschrijven het positieve effect van betaïne-HCL op de aanwezigheid van te weinig maagzuur (5, 6, 7).

Er zijn meerdere merken die deze stof als supplement aanbieden. Het merk waar mijn collega’s en ik goede ervaringen mee heb is HCL-Plus van Biotics. Je kunt dit supplement aanschaffen met 10% korting door een account aan te maken zoals hier is beschreven.

Hoe gebruik je betaïne-HCL?

• Gebruik dit supplement bij de avondmaaltijd.
• Start met 1 capsule. Merk je geen tintelingen, een branderig gevoel of andere ongemakken, neem dan de volgende dag 2 capsules van betaïne-HCL. Merk je hier wederom niets van, neem dan de volgende dag 3 capsules. Dit blijf je opbouwen, totdat je wel bepaalde ongemakken krijgt. Let wel op: overschrijdt niet het maximum van 3000 mg (dat zijn voor HCL-Plus 26 capsules).
• Als je tintelingen, een branderig gevoel of andere ongemakken krijgt na het innemen van betaïne-HCL, dan heb je jouw persoonlijke dosis net overschreden en mag je gaan afbouwen.
• Merk je niets, zelfs terwijl je al de maximale hoeveelheid van 3000 mg per dag inneemt, dan zal je lijf wat langer de tijd nodig hebben om de productie van maagzuur weer goed op gang te krijgen. Blijf in dit geval dagelijks 3000 mg gebruiken, totdat je uiteindelijk wel iets van ongemak merkt.
• Het afbouwen doe je vervolgens min of meer hetzelfde als het opbouwen. Telkens als je iets van ongemakken ervaart, verlaag je de dosis met 1 capsule, totdat je uiteindelijk bij het innemen van één capsule al ongemak ervaart. Op dat moment ben je klaar en is je maagzuur productie volledig herstelt en heb je geen betaïne-HCL meer nodig.