Verschil tussen de orthomoleculair therapeut, diëtist en leefstijlcoach

Ben je opzoek naar een professioneel advies over voeding, leefstijl en gezondheid, dan ga je wellicht eerst het internet afstruinen opzoek naar de desbetreffende specialist.

Je zult zien dat er veel keuze is in de vorm van: orthomoleculair therapeuten, diëtisten, leefstijlcoaches, gewichtsconsulenten, voedingsdeskundigen en meer. Allemaal beweren ze dat zij dé oplossing hebben om jouw vitaliteit te verbeteren.

Toch zal het advies van een diëtist verschillen met die van een orthomoleculair therapeut en zal het advies van een orthomoleculair therapeut weer verschillen met die van een leefstijlcoach. Welk soort advies is dan het meest geschikt voor jou?

Na het lezen van dit artikel heb je een goed beeld over de verschillende uitgangspunten en achtergronden van al deze professionals, zodat je beter weet welke soort specialist jou het beste kan helpen.

Wat is een diëtist?

De diëtist is het meest bekende beroep op het gebied van voeding in relatie tot gezondheid en ziekte.

Het woord diëtist is afgeleid van het woord dieet. In het Grieks staat dit voor ‘leefregel‘. Een diëtist geeft dus advies over voeding met daarbij bepaalde regels, die vanwege medische- of gezondheidsreden aan specifieke eisen moeten voldoen ten behoeve van het individu.

Dit individuele dieetplan wordt door de diëtist samengesteld in overleg met de persoon in kwestie en gericht op het gestelde doel. Er moet daarbij rekening worden gehouden met beperkingen en mogelijkheden. De diëtist moet zich daarom van tevoren goed inleven in de persoon in zijn of haar omstandigheden.

De diëtist werkt volgens de uitgangspunten van methodisch handelen, klinisch redeneren en evidence based practice zoals (deels) is opgesteld door de Gezondheidsraad (Voedingscentrum) [1].

Het handelen van de diëtist is afgestemd op de unieke situatie van de patiënt, consument of organisatie. Het primaire doel is het voorkomen, opheffen, verminderen en/of compenseren van met voeding samenhangende of door voeding beïnvloedbare stoornissen, beperkingen en participatieproblemen.

De diëtist is bedoeld voor de doelgroep die te maken hebben met:

• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterol
• Hartziekten
• COPD
• Ondergewicht
• Overgewicht
• Diabetes
• Obstipatie
• Prikkelbaar darm syndroom
• Voedselovergevoeligheden
• Jicht en reuma
• Oncologische aandoeningen
• Een voedingsvraag rondom de zwangerschap
• Mensen die voorlichting over voeding willen krijgen

Een diëtist heeft een 4-jarige HBO-opleiding Voeding en Diëtetiek afgerond. De studie bevat voedingsleer, levensmiddelenleer, dieetleer, receptenleer, anatomie, fysiologie, pathologie, psychologie en onderzoeksmethodiek. Daarnaast wordt de student geschoold in voorlichtingskunde, communicatiekunde, sociale vaardigheden en ondernemerschap.

Een consult bij een diëtist valt onder de basisverzekering, mits de verzekerde gebruik maakt van dieetadvies via de zogenoemde ‘ketenzorg’, waar huisartsen en diëtisten onder kunnen vallen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de diagnose diabetes, COPD of CVRM. In andere gevallen is het eigen risico van toepassing. Uitzondering hierop zijn kinderen tot 18 jaar oud.

Wat is een leefstijlcoach?

De leefstijlcoach is een vrij nieuw beroep en daardoor nog relatief onbekend.

Eén van de kenmerken van de aanpak van een leefstijlcoach is dat coachen de grondslag heeft [2]. Dat betekent dat de leefstijlcoach mensen begeleid bij het maken van hun eigen keuzes.

De leefstijlcoach behandelt geen ziektes of aandoeningen op zich, maar werkt met de betreffende persoon toe naar een doel. Dit kan zijn op het gebied van meer energie hebben of meer rust voelen.

De leefstijlcoach zoekt naar dagelijkse leefgewoontes die de cliënten helpen om dat doel te bereiken. Dit kan zijn op het gebied van dagindeling, omgaan met stressprikkels, voeding, slaap of bewegen.

De leefstijlcoach geeft handvatten om die gezonde gewoontes te trainen en legt uit hoe het bij de cliënt werkt, zodat het steeds makkelijker wordt om naar het doel toe te werken.

De leefstijlcoach werkt volgens de uitgangspunten van methodisch handelen en kunnen ook op groepsniveau worden ingezet. Daarbij is belangrijk te melden dat de leefstijlcoach geen zorgprofessional is.

Een leefstijlcoach heeft een 1,5-jarige post-HBO opleiding Leefstijlcoach afgerond. Tijdens de studie wordt er geleerd cliënten te begeleiden op zowel het fysieke vlak waar de symptomen van disbalans zich vaak als eerste manifesteren (voeding, beweging, ontspanning, gewichtsbeheersing), alsook op mentaal, sociaal-emotioneel en zingevingsvlak en op het gebied van pro-activiteit (persoonlijk leiderschap, intrinsieke motivatie).

Sinds 2019 wordt een behandeling van een erkend leefstijlcoach (met erkend HBO-diploma) vergoed vanuit de basisverzekering, bij een doorverwijzing vanuit de huisarts.

Wat is een voedingsdeskundige?

Een voedingsdeskundige is een breed begrip. Wanneer mensen de 4-jarige opleiding Voeding & Gezondheid in het wetenschappelijk onderwijs hebben afgerond, worden zij vaak voedingsdeskundigen genoemd. Meestal krijgen zij een functie als voedingsonderzoeker, epidemioloog, toxicoloog, adviseur gezondheidsbevordering, beleidsmedewerker of zelfstandig adviseur. Ze zijn opgeleid om voornamelijk onderzoek uit te voeren en niet zozeer cliënten advies te geven.

Er zijn ook voedingsdeskundigen die een andere opleiding hebben gevolgd. Namelijk de opleiding Voedingsdeskundige. Deze opleiding duurt 1 jaar en kan thuis gevolgd worden.

Tijdens deze opleiding wordt er aandacht besteed aan het spijsverteringsstelsel, voedingsleer, vitaminen, mineralen, supplementen, diëten, reguliere en alternatieve voedingsinzichten, hygiëne, voedselveiligheid en meer. Ook wordt er aandacht besteed aan het starten van een eigen praktijk en de manier van cliënten begeleiden bij veranderingstrajecten.

Een consult bij een voedingsdeskundige wordt (deels) vergoed, wanneer de cliënt aanvullend is verzekerd.

Wat is een gewichtsconsulent?

Een gewichtsconsulent begeleidt uitsluitend gezonde mensen met overgewicht. Ook mensen met een ondergewicht waar geen ziekte aan verbonden zit, kunnen bij een gewichtsconsulent terecht [3]. Een gewichtsconsulent helpt je om zelf goede en gezonde voeding samen te stellen. Speelt er een medische of psychische oorzaak van het overgewicht, dan is het niet de bedoeling om behandeld te worden door een gewichtsconsulent.

De opleiding Gewichtsconsulent duurt 1 jaar en kan thuis gevolgd worden. Er wordt aandacht besteed aan voedingsleer, het opstellen van een behandelplan en verschillende coachingsmethoden. Naast begeleiding bij overgewicht geven veel gewichtsconsulenten ook advies of voorlichting met betrekking tot voeding, bijvoorbeeld bij bedrijven en/of op scholen.

Een consult bij een gewichtsconsulent wordt beperkt vergoed, wanneer de cliënt aanvullend is verzekerd.

Wat is een orthomoleculair therapeut?

Een orthomoleculair therapeut bestaat al zo’n 30 jaar en krijgt steeds meer bekendheid. De term ‘orthomoleculair’ komt het uit Grieks en betekent rechte of juiste moleculen [4].

Een orthomoleculair therapeut onderzoekt waar de biochemie van de cliënt vastloopt. Daarna zal hij of zij op zoek gaan naar oplossingen om de biochemische processen zo goed mogelijk te ondersteunen en weer vlot te trekken. Dat kan met suppletie in de vorm van vitaminen, mineralen, probiotica, kruiden, aminozuren, vetzuren, maar ook met leefstijl interventies, zoals voeding, bewegen, ontspanning, bioritme en gedrag.

Een orthomoleculair therapeut werkt volgens de uitgangspunten van evolutie, deep learning, zelfgenezend vermogen, oorzaak van de oorzaak achterhalen, holisme en balans tussen belasting en belastbaarheid.

Het handelen van de orthomoleculair therapeut is afgestemd op de unieke situatie van de cliënt. Het primaire doel is het voorkomen, opheffen of verminderen van de chronische klachten/aandoeningen.

De orthomoleculair therapeut is bedoeld voor de doelgroep die te maken hebben met:

• Hoog cholesterol
• Hoge bloeddruk
• Hart- en vaatziekten
• Metabool syndroom
• Overgewicht/ondergewicht
• Diabetes type I/II
• Obstipatie
• Prikkelbaar darmsyndroom
• Voedingsintoleranties
• Allergieën/hooikoorts
• Astma
• Eczeem
• Stress
• Vermoeidheid
• Schildklierproblemen
• Jicht/reuma
• Osteoporose/artrose
• Hoofdpijn/Migraine
• Concentratieproblemen
• Stemmingswisselingen
• Gezonde zwangerschap
• Vitaliteit
• Mensen die voorlichting willen over interacties tussen voedingsstoffen en het lijf

Een orthomoleculair therapeut heeft de 1-jarige opleiding Medische basiskennis op HBO niveau gevolgd en de 3-jarige opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde (voorheen was dit 1 jaar).

Tijdens de opleiding Medische Basiskennis wordt celbiologie, pathologie, immunologie, fysiologie en de basis van geneeskunde behandeld. Ook wordt er ingegaan op de ligging en (samen)werking van de verschillende orgaansystemen van de mens. Daarbij wordt er een koppeling gemaakt tussen theorie en praktijk.

De opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde geeft aandacht aan fysiologie, pathologie en biochemie van het lichaam. Er wordt diep ingegaan op hoe ziekteprocessen ontstaan en hoe deze zijn om te draaien. Hierbij wordt veel inzicht gegeven in de belangrijkste regelsystemen, werkingsmechanismen en strategieën van het menselijk lichaam.

Het grote verschil met de opleidingen van een diëtiste, leefstijlcoach of gewichtsconsulent is dat er amper tijd wordt besteed aan het opzetten van een praktijk. Bijna alle lesuren gaan over voedingsleer, gezondheidsleer en evolutieleer.

Een orthomoleculair arts of orthomoleculair diëtist zijn uitgebreider geschoold dan een orthomoleculair therapeut. Naast de opleiding orthomoleculaire geneeskunde, heeft een orthomoleculair arts ook een artsenopleiding gedaan en een orthomoleculair diëtist de opleiding Voeding en Diëtetiek.

Een consult bij een orthomoleculair arts en orthomoleculair therapeut wordt (deels) vergoed, wanneer de cliënt aanvullend is verzekerd. De vergoeding bij een orthomoleculair diëtist is verschillend. Dit is afhankelijk van bij welke beroepsvereniging de orthomoleculair diëtist is aangesloten.

Ben je benieuwd naar wat ik als orthomoleculair therapeut voor je kan betekenen? Maak dan hier een afspraak in mijn praktijk te Utrecht / Vleuten.

Wat is een kPNI therapeut?

De kPNI of Klinische Psycho-Neuro-Immunologie, bestudeert hoe het lichaam als een geheel functioneert en hoe het eigenlijk kan dat we ziek worden of niet meer (vanzelf) herstellen [5].

Een kPNI therapeut is in principe ook orthomoleculair- of natuurgeneeskundig geschoold. Daarom noemen zij zich ook wel eens Orthomoleculair kPNI therapeut.

De wetenschap van de Psycho-Neuro-Immunologie is gebaseerd op de ontdekking dat elk menselijk orgaan en elke afzonderlijke cel voortdurend communiceert met andere organen en cellen en elk mens als zodanig een ‘netwerk’ is van communicerende systemen. Daarnaast maakt de mens ook deel uit van een netwerk van sociale structuren die ook weer invloed hebben op het interne communicatie systeem.

Klinische psycho-neuro-immunologie (kPNI) maakt gebruik van de inzichten uit vele wetenschapsgebieden. Door het samenbrengen van deze inzichten vallen de puzzelstukjes in elkaar en krijgen we een indruk van het grotere geheel. Biologie en evolutiegeneeskunde, biomedische wetenschappen, neurologie, psychologie en gedragswetenschappen en epigenetica leveren allemaal een belangrijke bijdrage aan de kPNI.

De kPNI sluit goed aan bij de inzichten uit de natuurgeneeskunde, de orthomoleculaire geneeskunde en zelfs bij de oosterse geneeswijzen. Interventies bestaan uit voeding, beweging, bioritme, suppletie, coaching, deep learning en reframing.

De kPNI therapeut is bedoeld voor dezelfde doelgroep als van de orthomoleculair therapeut, maar behandeld ook de meer ingewikkelde gezondheidskwesties zoals:

• Fybromyalgie
• Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)
• Burn-out
• Multiple sclerose (MS)
• Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS)
• Chronische pijn
• Psychische aandoeningen
• Neurologische aandoeningen
• Auto-immuunziekten
• etc.

Voor orthomoleculair therapeuten is de 3-jarige kPNI opleiding (voorheen 2 jaar) bij uitstek dé vervolgopleiding om daarna nog effectiever aan de slag te kunnen gaan met cliënten.

Een consult bij een kPNI-therapeut of kPNI-arts wordt op dezelfde manier vergoed als bij een orthomoleculair therapeut/arts.

Ben je benieuwd naar wat ik als kPNI therapeut voor je kan betekenen? Maak dan hier een afspraak in mijn praktijk te Utrecht / Vleuten.

Conclusie

Zoals je kunt zien is de keuze reuze als het gaat om gezondheidsadvies. De prijzen die je betaalt aan deze specialisten zijn vaak verschillend. Dit heeft grotendeels te maken met de hoeveelheid studie-uren en ervaring die zij hebben opgebouwd. De vergoedingen liggen per specialist wel vrij dicht bij elkaar. Dit hangt ook deels af van je eigen zorgverzekering.

Vanuit de basisverzekering wordt de diëtist vergoed, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Sinds 2019 is hier de leefstijlcoach bijgekomen.

Vanuit de aanvullende verzekering worden de kPNI-, orthomoleculair- en natuurgeneeskundig geschoolden therapeuten, voedingsdeskundigen en gewichtsconsulent meestal (deels) vergoed.

Je kunt met de hulp van de zorgwijzer controleren wat jouw verzekering precies dekt.

Let wel op:
Alleen de titel diëtist is beschermd. De titels orthomoleculair therapeut, gewichtsconsulent, voedingsdeskundige en andere soortgelijke titels zijn niet beschermd. Dit betekent dat iedereen zich zo mag noemen, ook mensen die geen enkele vorm van scholing op het gebied van voeding hebben gevolgd. Check dus altijd goed of de aanbieder bij wie je op consult wilt is aangesloten bij een beroepsvereniging en welke opleiding(en) diegene heeft gevolgd, anders kom je niet in aanmerking voor een vergoeding.

Ben je benieuwd naar wat ik als kPNI orthomoleculair therapeut voor je kan betekenen? Maak dan hier een afspraak in mijn praktijk te Utrecht / Vleuten.

Overzicht van alle besproken specialisten + onbesproken specialisten.

Ben je benieuwd naar wat ik als orthomoleculair therapeut voor je kan betekenen? Maak dan hier een afspraak in mijn praktijk te Utrecht / Vleuten.